INCREDIBLE INDIA การลดใช้พลาสติกแบบอินเดีย

อินเดียเป็นประเทศที่มีความน่าสนใจหลายอย่างและหลายอย่างนั้นก็เป็นแบบอย่างที่ดีสำหรับการดำเนินตามเป้าหมายของการพัฒนาอย่างยั่งยืน หรือ Sustainable Development Goals (SDGs) ซึ่งเป็นเป้าหมายสำคัญของโลกในศตวรรษที่ 21 อย่างเช่นล่าสุดเมื่อวันที่ 1 กรกฎาคม 2022 รัฐบาลกลางของอินเดียได้ประกาศห้ามใช้ “พลาสติกแบบใช้ครั้งเดียวทิ้ง” (Single-use Plastic) และมีผลบังคับใช้ทั่วประเทศ ผู้ฝ่าฝืนมีโทษปรับสูงสุดถึง 12,000 บาทและโทษจำคุก 3 เดือน

“การห้ามใช้” ตามกฎหมายนี้หมายถึงตั้งแต่ห้ามผลิต นำเข้า จัดเก็บ แจกจ่าย จำหน่าย และใช้พลาสติกแบบใช้ครั้งเดียวแล้วทิ้ง ซึ่งรวมถึงพลาสติกประเภทโพลีสไตรีน (polystyrene) ที่มักจะใช้เป็นบรรจุภัณฑ์ของข้าวของเครื่องใช้และอาหารด้วย จริง ๆ แล้วประเทศอินเดียพยายามลดการใช้พลาสติกมาแล้วกว่า 2 ทศวรรษ ตั้งแต่ปี ค.ศ. 1999 และรัฐต่าง ๆ ในอินเดียก็ทะยอยทยอยออกกฎหมายแบนพลาสติก จนล่าสุดที่มีการประกาศว่านับตั้งแต่ปี ค.ศ. 2022 เป็นต้นไปจะไม่มีการใช้พลาสติกประเภทใช้ครั้งเดียวทิ้งในประเทศอินเดียอีกแล้ว

การออกกฎหมายบังคับเรื่องการห้ามใช้พลาสติกนี้จะว่าไปเป็นสิ่งที่จำเป็นอย่างยิ่งในประเทศที่มีประชากรกว่า 1.4 พันล้านคน ลองคิดดูว่าหากคนหนึ่งคนใช้พลาสติกแบบใช้ครั้งเดียวทิ้ง อย่าง ถุงก๊อบแก๊บ หลอดพลาสติก แก้วพลาสติก กล่องพลาสติก หรือแม้แต่ถุงแกงพลาสติก จำนวนขยะพลาสติกจะมากมายมหาศาลขนาดไหน และอย่างที่พวกเราทราบกันดีคือ พลาสติกเป็นวัสดุที่ไม่มีวันย่อยสลาย นั่นคือมันจะอยู่คู่กับโลกตลอดไป และรายงานของ World Economic Forum เรื่องมลพิษจากพลาสติกระบุว่า หากสถานการณ์การใช้พลาสติกแบบนี้ดำเนินต่อไป ภายในปี 2050 (พ.ศ. 2593) ปริมาณขยะในมหาสมุทรจะมีมากกว่าจำนวนปลาที่แหวกว่าย ที่สำคัญคือมนุษย์เรากินปลาเป็นอาหาร แต่ถ้าทะเลมีแต่พลาสติกแล้วพวกเราจะทำอย่างไร พวกเรากินพลาสติกเป็นอาหารไม่ได้เสียด้วยสิ…. การแก้ปัญหาตั้งแต่วิธีการลดไปจนถึงการยกเลิกการใช้พลาสติกในชีวิตประจำวันจึงเป็นเรื่องสำคัญ

ประเทศไทยเราแม้จะมีประชากรไม่ถึง 10% ของประเทศอินเดีย แต่เราก็ใช้พลาสติกแบบใช้ครั้งเดียวทิ้งกันแบบแทบจะ 100% ของจำนวนประชากร บางทีการใช้กฎหมายบังคับอย่างเข้มงวดควบคู่กับการสร้างจิตสำนึกเรื่องสิ่งแวดล้อมน่าจะเป็นทางแก้ไขปัญหาในระยะยาวได้กระมัง แต่อย่างน้อยตอนนี้ เราก็เริ่มเห็นคนไทยตระหนักถึงเรื่องสิ่งแวดล้อมมากขึ้นนะ ดูคนรอบตัวก็เริ่มให้ความสนใจเรื่องการลดใช้พลาสติกรวมถึงการแยกขยะพลาสติกเพื่อให้สามารถนำไปรีไซเคิลได้ ใครที่สนใจเรื่องลดใช้พลาสติก เรื่องแยกขยะรีไซเคิล ตอนนี้ก็มีหลายที่ให้ติดตามเลย เช่น เพจลุงซาเล้งฯ เพจ EGAT Zero Waste หรือเพจของบริษัท N15 Technology ที่ประกอบธุรกิจคัดแยกขยะโดยเฉพาะ อย่างไรก็ตามแม้จะยังไม่สามารถเลิกใช้พลาสติกแบบใช้ครั้งเดียวทิ้งได้ 100% แต่ก็ถือเป็นนิมิตหมายอันดีที่ตอนนี้เห็นคนไทยจำนวนมากที่พยายามลดการใช้พลาสติกแบบใช้ครั้งเดียวแม้จะยังไม่มีกฎหมายกำหนดแบบประเทศอินเดีย

 

บทความโดย : ดร ภักดีกุล รัตนา

คณะมนุษยศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่